§ Zmiana nazwiska dziecka po ślubie jednego z rodziców
By jkrukowskaglowinska - wtorek, listopada 19, 2019
Życie pisze różne scenariusze. Często zdarza się, że na ślubnym kobiercu stają osoby, które są już rodzicami. Sytuacja jest mniej skomplikowana jeśli dziecko jest owocem miłości Młodej Pary, co natomiast, jeśli rodzicem biologicznym naszego dziecka nie jest przyszły mąż lub żona? Czy w tej sytuacji może nosić wspólne nazwisko przyszłych małżonków?
Przykład
z życia wzięty – historia naszej czytelniczki, która z poprzedniego związku
posiada córeczkę. Ojciec biologiczny nie interesuje się dzieckiem, nie łoży na utrzymanie
małoletniej; jej narzeczony zaś traktuje dziewczynkę jak własną córkę. Nasza
czytelniczka po ślubie przyjmie nazwisko swojego aktualnego partnera, chciałaby
także, aby córka również mogła nosić to nazwisko. Czy może podjąć ku temu
jakieś kroki prawne?
Ustawa o zmianie imienia i nazwiska
W
przypadku zmiany nazwiska jednego z rodziców (np. w przypadku ponownego wyjścia
za mąż matki dziecka i przyjęcia przez nią nazwiska partnera) istnieje
możliwość zmiany nazwiska dziecka. Reguluje to art. 8 ust. 2 ustawy o
zmianie imienia i nazwiska[1].
W tym wypadku konieczna jest zgoda drugiego z rodziców, chyba że nie
ma on pełnej zdolności do czynności prawnych (np. jest ubezwłasnowolniony –
pisałam o tym szerzej tutaj) lub jest pozbawiony władzy rodzicielskiej
albo nie żyje.
Jeśli rodzice
nie mogą dojść do porozumienia do zmiany nazwiska konieczna jest zgoda sądu
opiekuńczego - w takiej sytuacji należy złożyć stosowny wniosek do właściwego sądu
rejonowego.
UWAGA! Jeśli dziecko
ukończyło 13 lat to również ono musi wyrazić zgodę na zmianę nazwiska. Zgodę
na zmianę nazwiska dziecko wyraża osobiście przed kierownikiem urzędu stanu
cywilnego albo jego zastępcą lub w formie pisemnej z podpisem notarialnie
poświadczonym. Dzieci zamieszkałe poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej mogą
wyrazić zgodę za pośrednictwem konsula Rzeczypospolitej Polskiej.
Podsumowując,
w sytuacji naszej czytelniczki (ojciec biologiczny żyje, posiada pełną zdolność
do czynności prawnej i nie jest pozbawiony władzy rodzicielskiej) istnieją więc
trzy możliwości:
- Złożenie wniosku o pozbawienie władzy rodzicielskiej ojca - jeśli zostanie wydane prawomocne orzeczenie o pozbawieniu władzy rodzicielskiej drugiego rodzica dziecka może ona złożyć wniosek o zmianę nazwiska dziecka w trybie decyzji administracyjnej (tj. kierowany do kierownika Urzędu Stanu Cywilnego);
- Uzyskanie zgody drugiego z rodziców – wtedy zmiana nazwiska przeprowadzana jest w tym samym trybie. Rodzic wyraża zgodę na zmianę nazwiska dziecka osobiście przed kierownikiem urzędu stanu cywilnego albo jego zastępcą lub w formie pisemnej z podpisem notarialnie poświadczonym. Osoby zamieszkałe poza granicami Rzeczypospolitej Polskiej mogą wyrazić zgodę za pośrednictwem konsula Rzeczypospolitej Polskiej
- Istnieje także możliwość złożenia wniosku do sądu o wyrażenie zgody na zmianę nazwiska jeśli rodzice nie mogą dojść do porozumienia w tej kwestii. W tej sytuacji zgodnie z orzecznictwem „prawomocne postanowienie sądu opiekuńczego upoważniające matkę małoletniego do dokonania zmiany nazwiska dziecka, wydane w postępowaniu nieprocesowym, w którym uczestniczył ojciec dziecka, zastępuje zgodę tego ojca wymaganą przez art. 5 ust. 2 tej ustawy, w związku z czym nie jest konieczne uczestnictwo i zgoda ojca w postępowaniu administracyjnym"[2].
Zmiana nazwiska obojga rodziców
W
tej sytuacji z pomocą przychodzi nam art. 8 ust. 1 ww. ustawy zgodnie z którym zmiana
nazwiska obojga rodziców rozciąga się na małoletnie dzieci i na dzieci, które
zrodzą się z tego małżeństwa. Wynika więc z niego, że rozciągnięcie zmiany nazwiska rodziców
tylko na niektóre małoletnie dzieci nie jest możliwe[3].
Ważne powody
Należy wskazać, że w każdym wypadku zmiany
imienia lub nazwiska można dokonać wyłącznie z ważnych powodów[4]. „W orzecznictwie sądów
administracyjnych jest powszechnie przyjęty pogląd, iż obowiązuje zasada
względnej stabilizacji imion i nazwisk. Oznacza ona, iż imię i nazwisko są
trwałymi atrybutami człowieka, prawnie mu przypisywanymi poprzez
zarejestrowanie w aktach stanu cywilnego. Są to dwa elementy identyfikujące
osobę oraz składające się na jej stan cywilny. W związku z czym powinny one być
stabilne a ich zmiana jest dopuszczalna tylko z ważnych powodów. Pogląd taki
wyraził Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 9 lipca 1993 r. w spr. SA/Wr
605/96 (ONSA nr 3 z 1994 r. poz. 10), z 18 stycznia 1994 r. w spr. SA/Gd
1114/93 (ONSA nr 2 z 1995 r. poz. 56), z 15 marca 2007 r. w spr. II OSK 452/06
(system Legalis) oraz Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z 7
października 2009 r. w spr. III SA/Wr 83/09 (Lex nr 574063). Pojęcie ważnych
powodów należy zaliczyć pojęć nieokreślonych, nieostrych, których wykładnia
nie może nosić cech dowolności i nie może przekraczać dopuszczalnej granicy
swobody interpretacji tych określeń na tle konkretnego stanu faktycznego. Ocena
czy istnieją "ważne powody" nie może wynikać jedynie z
subiektywnego przekonania osoby żądającej zmiany ale musi również sprostać
zobiektywizowanym i zracjonalizowanym kryteriom oceny”[5].
[1] Ustawa z dnia 17 października 2008 r. o zmianie imienia i
nazwiska (Dz.U. z 2016
r. poz. 10).
[2] Wyrok
NSA z dnia 16 kwietnia 1982 r., SA/Po 699/81, ONSA 1982, nr 1, poz. 34.
[3] Komentarz do art. 8, Ruczkowski P.,
Ustawa o zmianie imienia i nazwiska. Komentarz., Warszawa2010.
[4] Art. 4 ww. ustawy.
[5] Wyrok Wojewódzkiego Sądu
Administracyjnego w Łodzi z dnia 24 sierpnia 2012 r., III SA/Łd 436/12.
0 komentarze